Deialdia
Ezagutu duzu jada 2045. urteko mundua. Orain, irudika dezagun etorkizun berri bat, etorkizun hobea izateko nahia gogoan hartuta.
Bete ezazu jarraian dagoen galdetegia. Galdetegiak bi fase ditu: Lehenengo fasean, 2045. urtean murgilduko zara, etorkizun horretan bizi den pertsona baten ikuspegiaren bidez. Bigarren fasean, zuk zeuk proposatu ahal izango dituzu bizi nahiko zenukeen mundua sortzeko proposamenak; bestela esanda, zure etorkizun desiragarria sortzeko proposamenak. Zer aldaketa gauzatzea nahi duzu? Zer inpaktu positibo gertatzea nahi duzu? Nolakoa litzateke etorkizun desiragarria zuretzat?
* Bidaiarekin hasi aurretik, webgune honetan nabigatzea gomendatzen dizugu, esperientzia osoa ezagutzeko.
Galdeketa
Dark
Light
?
Berrerabilpenaren eta hondakinen bidez bizi diren komunitate nomadak beste sistema ekonomiko baten bidez antolatzen dira, besteak beste, ez-metaketan eta zero aztarnan oinarritzen direlako. Hondakinak, energia eta ezagutza birziklatzean eta optimizatzean oinarritutako ekonomia da, baina, era berean, ingurunean duen eragina ia zerora murriztea lortu duen bizi-eredua da.
Lurralde globalean zehar mugitu ahal izatearen pribilegioa dute. Ondo antolatuta daude, eta egitura eta antolaketa landuak eta ongi garatuak dituzte. Horrek ere eragina du haien ongizatean eta garapenean. Berrikuntza laborategi modukoak dira. Teknologia berria asmatu eta garatu dute, eta hainbat aurkikuntza zientifiko ere egozten zaizkie.
Komunitate horietako kideen hornikuntza propioa eta bizitzaren sostengua bermatzeko, ondasunak eta zerbitzuak trukatzen dituzte “kanpokoekin”, eta, besteak beste, honako zeregin hauetan dihardute: hainbat motatako hondakinen kudeaketa —esaterako, zabor teknologikoa prozesatu eta aprobetxatzea—, lurzoruak eta akuiferoak garbitzea eta berreskuratzea, material eta produktu berriak lortzeko hondakinak prozesatzea, energia-kontsumoa aurrezteko sistemak ezartzea, berrikuntza teknologikoak garatzea eta abar.
Komunitate nomadak ostatuz edo alokairuan hartzen dituzten hainbat lurraldetan zehar ibiltzen dira; hondakinak kendu nahi dituzten edo pilatu nahi ez dituzten herriek lan horietarako baliatzen dituzte. Esperientzia horren eta beste eredu horrekiko harremanaren ondorioz, pertsona batzuk hasiak dira komunitate nomadak bezala bizi nahi izaten.
Joera bat sortzen hasi da: orainaldian bizitzearen ideia, aztarnarik ez sortzearena eta ondasunak ez edukitzearena indartzen hasten da. Joera hori komunitate hauen izaera nomada eta iragaitzazkoari esker zabaldu eta polinizatu da. Zerbait kutsatzen ari da, haien baitan geratzen den zerbait dago eta, horrek egiturazko aldaketarik ez badakar ere, eragin bat du maila kultural eta filosofikoan. Beraz, zibilizazio-aldaketa bat sortzen ari da, jadanik garatzen ari zena, baina komunitate hauen eraginez bizkortu dena. Gizakiak beraien burua munduan ulertzeko duten modua aldatzen ari al da? Korronte horrek ingurunean inpakturik sortzen ez duen logika batetik bizitzeko aukera proposatzen du. "Ez dut memoriarik izan nahi, ez dut transzenditu nahi, ez dut ezer garrantzitsurik egin nahi, orainean egon eta bizi nahi dut, besterik ez. Izan ere, hortik haratago doan guztiak ingurumena kaltetu eta suntsitzen baitu". Ideia hori pixkanaka barneratzen ari dira, hainbat lekutatik. Ideia itxaropentsua da, hainbat hamarkadatan basamortu utopiko eta espirituala izan ondoren.
Immaterialtasuna, momentua bizitzea eta materialtasunetik harago joatea indarra hartzen doan joera da. Kolapso ekologikoarekin lotzen den pentsamendu-korronte handia da. Bizitza honetatik igarotzean ahalik eta aztarna txikiena uzten saiatzeak, korronte filosofiko gisa, “aztarnarik utzi gabe bizitzeko moduak” jorratuko dituzten ikasketa espezializatuen sorrera bultzatu du.
Datuek energia kontsumitzen dute eta lekua hartzen dute, eta Internetaren memoria muturreraino bete da. Algoritmo batek online edukien artxiboa eta memoria kudeatzen ditu. Horren ondorioz, bi urtean behin datuak modu masiboan ezabatzen dira: algoritmoak erabakitzen du zer ezabatu espazioa askatzeko. Honelako mezuak agertzen dira: “Premiazkoa: 2046ko martxoaren 23an azken bi urteetako edukiak ezabatuko dira”.
Algoritmoaren funtzionamenduaren logikak artxiboek zenbat okupatzen duten eta eraginkortasunari, egiazkotasunari, interes orokorrari, eta premiari dagokienez duten garrantzia erlazionatzen duen baremo bati erantzuten diote, baina algoritmoaren irizpideek etengabeko eztabaida sortzen dute.
Hazi-bankuak dauden bezala, memoria analogikorako espazioak sortzen dira formatu digitalen zaharkitzearen eta irakurketa-akatsen ondorioz. Enpresa digital eta web orri handi batzuek forma fisikoa hartu dute. Adibidez, Wikipedia gaur egun eraikin bat da.
Herritarren artean ere, aldi berean gertatzen ari dira, batetik, ondasun materialak ondotik kentzeko joera eta, bestetik, ondasun material eta immaterial jakin batzuen metaketa aldarrikatzen duten beste pertsona batzuen beharra. Azken horiek zera diote: "Ez dezagun ahaztu nondik gatozen, PDFen liburutegi zoragarri hau daukagu".
Nolanahi ere, Internetaren memoriaren arazoa dirua ordainduta konpontzen da. Horrek esan nahi du botere berriak finkatu egin direla edukiak gorde ahal izateko gaitasunaren arabera: gauza batzuk galdu egiten dira eta beste batzuk nagusitu edo mantendu egiten dira. "Memoria eta artxiboarekin" lotutako ezkutuko ekonomia bat ere agertu da.
Era berean, eta kolapso ekologikoaren ondorioz, areagotu egin da desagertzen ari diren baliabide naturalak kontserbatzeko beharra. Naturaren Bankua sortzen da, non ura (iturburukoa, icebergekoa...), landareak, animaliak, lurra edo mineralak kontserbatzen diren, ahal izanez gero, etorkizunean ugaltzeko. Haur bat sortu edo garatu badaiteke, zergatik ez zuhaitz bat edo lurra?
Etxebizitza partekatuak, hainbat bertsiorekin, eredu normalizatua dira. Bizitzeko modu hori gauzen ordena naturala bihurtu da, eta azken urteotan, pixkanaka, commodity bihurtu da. Hiriko edo pseudo-hiriko etxebizitza guztietan zerbitzuak, baliabideak eta bizitza partekatuz bizi dira.
Coliving horiek ez dute zertan luxuzkoak izan, itxura eta tipologia desberdinetakoak baitaude: berreskuratutako espazio abandonatuak, industria-eraikin birmoldatuak, hiri ertainen inguruetako eta bizitegi-eremuetako etxebizitza-blokeak —zerbitzu partekatuak izateko egokitu direnak—, erosteko ahalmen handiagoko gizarte-klaseak (bai, gizarte-klaseak daude oraindik ere) elkarrekin bizi diren dentsitate txikiko urbanizazioak eta abar.
Etxebizitzei, gaur egun, “bizikidetza komunitate” esaten zaie. Gehienetan hainbat belaunalditako kideak bizi dira, eta ia guztiek bizitza pribaturako espazioak eta espazio partekatuak dituzte. Instalazio eta zerbitzu partekatuek egunero behar duzunerako sarbidea ematen dute; adin, jatorri eta bizitzako egoera guztietako pertsonentzako eguneroko bizitza sortzeko oinarrizko osagaiak dira.
Arkitekturaz harago, pertsonek bizitza mantentzeko funtsezko alderdiak partekatzen dituzte. Zaintzak oso antolatuta daude, jakintzak partekatzen dira, elkarrengandik ikasteko, eta elkarren arteko zaintza baloratzen da. Maila eta profil guztiek betetzen dute nork bere zeregina, komunitateari ekarpen bat eginez.
Batzuk bizi osorako etxe malguak dira. Baliabideak partekatzen dituen eraikin berean hainbat apartamentu mota egon daitezke familia-etxe estandarren ordez; pertsona bakar batentzako espazio pribatuak dituzten etxe partekatuak dira, lauko talde batentzat, bi pertsonentzat... Horri esker, bizitzan zehar, bizitzeko bestelako espazio bat behar baduzu, zure komunitatean gera zaitezke, aldatzeko nahia duten beste batzuekin apartamentua trukatuz.
2045ean, gero eta gehiago dira aztarnarik ez sortzeko eta transzendentziarik ez izateko nahiaren arabera bizi diren pertsonak. Hala ere, badira oraindik ere kontakizunei heltzeko beharra sentitzen dutenak, mundua era sinbolikoan azaldu eta ordenatu ahal izateko. Horretarako, hainbat mitotan oinarritutako laguntza espirituala bilatzen dute, zaurituta dagoen planetarekin adiskidetzeko prozesuan.
Transzendentziaren gorespena alde batera utzi ondoren, pertsona talde batek espiritualtasunak duen zeregina hezurmamitu du “Porrot egin duen Bideoaldare” batean. Porrot hitza du aldareak izenean, espiritualtasunarekin adiskidetzeko errezeloa eta ezintasun garaikidea onartzen dituelako.
Laguntza espirituala behar duten pertsonek, urteetan eta hamarkadetan iraun duten hainbat sinbologia baliatzen dituzte —Hefesto, sorginak, Sailor Marte edo Kasandra dira horietako batzuk—, eta horiek guztiak Bideoaldare horretan hezurmamitzen dira. Bertan, aurpegirik gabeko izaki batek beti deskubritzeke dagoen planeta batean zehar bidaiatzera gonbidatzen gaitu, non lurreko tresnek jada ez duten balio, eta espazioarekin zein bertako biztanleekin harremanetan jartzeko estrategia ez-materialak bilatzera behartuta gauden.
blanca ariasen sorkuntza Arte Ederren Fakultateko Espekulazio Taldearekin batera.
2045ean, janzkera gorputzen esanahia itxuratzen edo berritxuratzen duen elementua da oraindik ere; hala ere, garai bateko genero kategoriak, tradizional eta binarioek, gero eta gutxiago mugatzen dituzte gorputzak.
2045eko biztanle batzuk, beren bizimoduei eta, zehazki, beren premiei erantzuten saiatzen diren arropak egiten hasi dira. Arropa horiek berrerabiltzeko, partekatzeko, transferitzeko eta eramateko premisei erantzuten diete, 2045ean sortzen ari den joera berriaren ondorioz, zeina lotuta baitago alderdi materialarekin, bizitza nomadarekin, birziklapenarekin eta aztarnarik ez uzteko nahiarekin. Hori dela eta, janzkera multifuntzionalaren fabrikazioa eta erabilera hedatzen ari da.
Jantzi iragazgaitz termiko, babesgarri, alderantzikagarri, berrerabilgarri eta transferigarrien erabilera eta autofabrikazioa hedatzen hasi dira. Jantziok baliagarriak dira, bai komunitate nomadetako kideentzat, bai nomadak ez direnentzat, eta soinean daramatzatenak klima-aldaketak eragindako eguraldi txarretik babesteaz gain, era askotako gorputzentzat balio dute.
Aspaldidanik, komunitate nomada horietako batzuk lan-estrategia berriak garatzen ari dira, janzkeran oinarrituz material berrerabilgarriak biltzeko. Izan ere, plastikozko eta ehungintzako hondakinak biltzeko sistema bat sortu dute, eta ez dute aurretik edukiontzirik eramateko beharrik, hondakina bera baita lan-tresna: edukiontzia eta edukia.
Estrategia horiek interesgarriak izaten hasi dira 2045eko biztanleentzat, hain zuzen ere, birziklatzeko eta berrerabiltzeko biltzeko beharretik sortutako janzkeratik abiatuta, gorputz-forma berriak esploratzeko aukera ere ematen baitute.
Komunitate nomada batzuk sinbolo batzuekin identifikatzen hasi dira. Horixe da “Korapiloa” komunitatearen kasua: ehunak eta plastikoak birziklatzen eta berrerabiltzen diharduen komunitatea da. Korapiloa, komunitate horren oinarrizko lan-tresna eta -mekanismoa ezaugarritzen duen elementua da. Elementu horrek, komunitatearen lan egiteko modua irudikatzeaz gain, bere filosofia eta korronte ideologikoa ere irudikatzen ditu; bere bizimodua eta kultura adierazten ditu: «Korapiloak lotu egiten du, baina ez du transzenditzen, agertu eta desagertu egiten da, egin eta desegin egiten da».
Mikel Ruiz Pejenauteren sorkuntza Arte Ederren Fakultateko Espekulazio Taldearekin batera.